عامل اصلی چین‌وچروک پوست و ایجاد کک‌ومک برروی آن نور آفتاب و به ویژه اشعه ماوراءبنفش است. هر فردی با هر نوع پوستی و با هر نوع ژنتیکی اگر بلد باشد که در برابر آفتاب چطور از پوستش مراقبت کند، پوست سالم‌تر و شفاف‌تری خواهد داشت و مسلما آثار پیری هم دیرتر روی پوستش ظاهر خواهد شد. با وجود تاثیر ثابت شده آفتاب در ایجاد سرطان پوست، حتی اگر به فکر جوان ماندن هم نیستیم. باید مراقب پوستمان باشیم.
انواع ضد آفتاب
انواع مختلفی از فراورده های ضد آفتاب در جهان وجود دارد اما به طور کلی می توان آنها را به دو دسته ضد آفتاب های فیزیکی و ضد آفتاب های شیمیایی طبقه بندی نمود. اکثر فراورده ها هم در مقابل اشعه ماوراء بنفش نوع Aو هم در مقابل نوع Bاز پوست محافظت می کنند. ضد آفتاب های شیمیایی با مکانیسم جذب اشعه فرابنفش عمل می کنند و ضد آفتاب های فیزیکی با مکانیسم بازتاب و انعکاس اشعه نقش محافظتی خود را ایفا می کنند.
از معروفترین ضد آفتاب های فیزیکی مورد استفاده در طب می توان اکسید روی و اکسید تیتانیوم را نام برد. هر دو فراورده با طیف وسیع اشعه فرابنفش را انعکاس می دهند و از پوست محافظت می کنند. معمولا” در کودکان و افرادی که پوست های حساس دارند بهتر است با مقادیر اندک استفاده گردد.
اکثر ترکیبات شیمایی ضد آفتاب فقط طیف های محدودی از اشعه فرابنفش را جذب می کنند که در نوع اشعه فرابنفش نوعBمی باشد. ترکیبات ضد آفتاب شیمایی که نوع Aاشعه فرابنفش را مهار نماید بسیار محدود است بنابر این بهتر است در ترکیبات ضد آفتاب علاوه بر ترکیبات ضد آفتاب شیمایی از ضد آفتاب های فیزیکی نیز استفاده نمود.
SPF
SPF به معنی عامل محافظت‌کننده در برابر آفتاب مخفف کلمه Sun Protection factor است. ضدآفتاب‌ها بر حسب میزان SPFشان تقسیم‌بندی می‌شوند. از SPF، ۲ داریم تا ۶۰ SPF و بالاتر. ولی وقتی می‌گوییم SPF یک ضدآفتابی ۱۵ است یعنی چه؟
اگر فردی که ضدآفتاب نزده در برابر آفتاب قرار گیرد، تقریبا بعداز ۲۰ دقیقه دچار آفتاب سوختگی در ناحیه‌ای می‌شود که آفتاب به آن تابیده. حال اگر همین فرد ضدآفتابی با ۱۵ SPF بزند، ۱۵*۲۰دقیقه طول خواهد کشید، تا دچار همان میزان آفتاب سوختگی شود. به عبارت دیگر ضدآفتابی با ۱۵ SPF، مانع رسیدن ۹۲ درصد از اشعه‌های مضر به پوست می‌شود.
چه موقع باید کرم ضدآفتاب را بزنیم؟
حدود ۲۰ دقیقه تا ۳۰ دقیقه قبل از اینکه در معرض آفتاب قرار بگیرید، باید کرم ضدآفتاب را روی پوست بمالید، زیرا در این فاصله زمانی، کرم جذب پوست شده و می‌تواند سلول‌های پوست را از آثار زیانبار نور خورشید محافظت کند.
نکته دیگر این است که اگر شما کرم ضدآفتاب را روی صورت و بدنتان بمالید و بلافاصله داخل آب دریا یا استخر شوید و یا روی شن‌های ساحل یا در کنار استخر دراز بکشید، کرم ضدآفتاب از روی پوست شما پاک خواهد شد و دیگر اثر حفاظتی نخواهد داشت، بنابراین نیم ساعت پس از مالیدن کرم ضدآفتاب، وارد آب شوید تا به طور کامل جذب پوست‌تان شده باشد.
چند ساعت یک بار آن را تجدید کنیم؟
اگر کرم ضدآفتاب را به پوست‌تان بمالید و روانه کار روزانه شوید، باید هر ۳ یا ۴ ساعت یک بار آن را تجدید کنید، ولی با شنا کردن در آب استخر یا دریا، این کرم‌ها در عرض یک ساعت کم‌کم اثر خود را از دست می‌دهند و پس از ۸۰ دقیقه دیگر اثری از ضدآفتاب باقی نخواهد ماند. بنابراین اگر کرم ضدآفتاب را به پوست‌تان می‌مالید و وارد استخر یا دریا می‌شوید، باید هر یک ساعت یک بار آن را تکرار کنید.
وقتی هوا ابری است...
در هوای ابری هم حتما باید ضدآفتاب زد چون ابرها نمی‌توانند اشعه مضر ماوراء بنفش را جذب کنند و تقریبا در هوای ابری ۸۰ درصد این اشعه به پوست می‌رسد.
علاوه بر این چون در هوای ابری گرما و نور شدید آفتاب که می‌تواند باعث شود افراد به محیط‌های سربسته و سایه بروند وجود ندارد، در نتیجه احتمال این که اشعه ماوراءبنفش بیشتری به آنها برسد افزایش می‌یابد. چون این اشعه قابل رویت نیست. پس مثل روزهای آفتابی حتی دقیق‌تر از آن باید در روزهای ابری هم ضدآفتاب زد.