آیین گل غلتان" برای نوزادانی که اولین بهار زندگی را می گذرانند اجرا می شود

آیین گل غلتان" برای نوزادانی که اولین بهار زندگی را می گذرانند اجرا می شود

جشن گل غلتان نوزاد

اگر نام ايران را سرزمين هزار جشن بگذاريم چندان اغراق نكرده‌ايم؛ زيرا با يك آمار سر انگشتي از جشن‌ها و آيين‌هاي خرد و كلاني كه در اينجا برگزار مي‌شود به اين نتيجه مي‌رسيم كه همه روزه يكي، دوتا جشن و آيين در ايران برگزار مي‌شود. يكي از اين آيين‌ها «جشن گل غلتان» است.

آیین گل غلتان یکی از رسوم سنتی مناطق مختلف شهرستان دامغان است که هم اکنون توسط اهالی شهر امیریه (دامغان) صورت می گیرد.

آیین گل غلتان" برای نوزادانی که اولین بهار زندگی را می گذرانند اجرا می شود و بیشتر توسط مادر، خاله، عمه و مادربزرگ انجام می شود. اگر تولد نوزاد با فصل بهار و زمان رویش گل های محمدی مصادف شود، چند نفر از زنان فامیل برای چیدن گل، اول صبح به باغ و مزارع رفته و با ذکر صلوات و خواندن ابیاتی چون:

همه کوه و کمر بوی تو داره یا محمد کدوم گل قامت روی تو داره یا محمد

همون ماه ای که از کوه می زنه سر نشان طاق ابروی تو داره یا محمد

به جمع آوری گل های محمدی برای اجرای مراسم "گل غلتان" می نمایند.

پس از جمع آوری گل های چیده شده، گل ها را پرپر می کنند و در خانه نوزاد را حمام کرده، پس از خشک کردن تن و بدن اش وی را میان پارچه ای که معمولاً سفید است و گل برگ ها در آن ریخته شده، در بستری از گل برگ های محمدی می خوابانند و چهار نفر از اعضای خانواده، چهارگوشهٔ پارچه را با صلوات و شعرخوانی و برای توصیف بیشتر زیبایی ها، نوزاد را در گل برگ ها تطهیر می کنند و می غلتانند. پس از انجام مراسم، مهمانان با چای و شربت و شیرینی پذیرایی می شوند.

در گذشته

در گذشته این مراسم برای نوزادانی که در فصل بهار متولد می شوند، در دهمین روز پس از تولد، در حمام عمومی محل، پس از غسل روز دهم انجام می شود. برای دیگر نوزادان که در سایر فصول سال به دنیا می آمدند، این مراسم در اولین بهار زندگی شان برگزار می شود.

خانواده هایی که آگاهی از زمان تولد فرزند خود دارند، در طول سال اقدام به نگهداری مقداری برگ گل در یخچال نموده تا با تولد نوزاد به انجام این مراسم بپردازند.

بطور کامل مراسم "گل غلتان" از تولد یک سالگی نوزاد صورت می گیرد. در باور اهالی منطقه، غلتاندن نوزاد در میان گل های محمدی، سبب طراوت و شادابی او و دور ماندن از زشتی ها و بیماری های مختلف است. همچنین طراوت گل برگ ها از پوست بدن نوزاد محافظت کرده و کودک را خوش رو و سرزنده نگاه می دارد.

مراسم "گل غلتان" نوزاد از نسل های پیش به یادگار مانده و در زمره میراث معنوی شهرستان دامغان قلمداد می گردد. جالب توجه است که این مراسم در سال گذشته در فهرست آمار معنوی کشور به نام شهر امیریه ثبت گردیده است. مقدمات ثبت جهانی آن هم فراهم شده است.

شستن نوزاد و پيچاندن او در پارچه سفيد پر از گل گاهي ذهن را به سوي غسل تعميدي كه ميان ديگر اديان ابراهيمي رايج است، سوق مي‌دهد. اما نكته مهمي كه درباره اين آيين مي‌توان به آن اشاره كرد، مربوط مي‌شود به يك افسانه خيلي قديمي ايراني به نام «گل خندان»، افسانه‌اي كه در آن انسان‌هاي قدسي و پاكي تولد نوزادي مبارك را نويد مي‌دهند. كودكي كه هر بار مي‌خندد از دهانش گل می‌شکفد و هر بار كه گريه مي‌كند، اشك‌هايش تبديل به مرواريد مي‌شود و هر قدمي كه بر مي‌دارد زير پايش خشت‌ها به طلا و نقره تبديل مي‌شوند. شايد «گل غلتان» آيين گل خندان باشد تا نوزاداني كه به دنيا مي‌آيند با خود بركت و خوشبختي را نيز به خانوادهايشان به ارمغان بياورند.

 

دیدگاه
*


* ارسال

مقالات مرتبط